3.5 trilyonluk şirket tüm dünyanın kasasına bedel

Artık şirketler dünyanın en zengin devletlerini geride bırakıyor. Yatırım yönetimi şirketi BlackRock, tüm ülkelerin sahip olduğu ulusal rezervleri geride bırakan 3.5 trilyon dolarlık bir varlığı yönetiyor.



Teknoloji devi Apple piyasa değerini 506 milyar dolara çıkararak dünyanın 21’inci büyük ekonomisi olan Polonya’nın gayri safi hasılasını geride bıraktı. 60 bin çalışanı bulunan Apple’a karşılık 38 milyon nüfuslu Polonya’nın gayri safi milli hasılası 497 milyar dolar. Apple, son yüzyılda dünya liderliğine soyunan şirketlerin sadece bir tanesi. Şirketler dünyanın en büyük devletlerini sadece zenginlik açısından değil, dünya siyasetindeki etkileri ile de geride bırakıyor. Son yıllarda zengin ülkeler bürokrasi, bütçe krizleri, halkların  hükümetlerine olan güvenlerinin azalması ile boğuşurken dev şirketler krizlerden etkilenmiyor. Ulus-devletler sınırlarına takılırken çokuluslu şirketler dünyayı bir bütün halinde görüyor. Dünyanın en büyük şirketi Wall Mart Stores A.Ş.’nin satışları ilk 25 ülke dışında tüm dünyanın gayri safi hasılasını geride bırakıyor. Wall Mart 2.1 milyon çalışanı ile yaklaşık 100 ülkenin nüfusunu aşıyor.

Exxon siyasi aktör
Dünyanın en büyük yatırım yönetimi şirketi New York merkezli BlackRock 3.5 trilyon dolarlık bir varlığı yönetiyor, bu rakam tüm ülkelerin sahip olduğu ulusal rezervlerden fazla. 2010’da Microsoft’un kurucusu Bill Gates’in vakfı 33.5 milyar dolar bağış yaparak Dünya Sağlık Örgütü’nün yıllık bütçesini aştı. Yatırım bankası Goldman Sach’s 2011 yılı itibariyle 937 milyar dolar varlığa sahip oldu. Avrupa Merkez Bankası’nın ise rezervi 878 milyar dolar. 2011’de 350 milyar dolar değere ulaşan Exxon Mobil, İsveç’in elçiliklerinin sayısının iki katı kadar ülkede faaliyet gösteriyor. Enerji devi Exxon, Kuzey Irak’taki faaliyetleri ile dünyanın en kritik bölgelerinden birinde siyasi aktöre dönüştü, Kürt bölgesinin Bağdat’a karşı özerkliğini vurguladı. International Paper şirketi sahip olduğu 77 bin kilometrekarelik topraklar ile Panama’nın yüz ölçümünü geçiyor. Dünyanın en büyük 1000’inci şirketi Owens-Illinois’in bile yıllık satışları 57 ülkenin gayri safi milli hasılasını aşıyor. Cam şişeler üreten şirket 7 milyar dolarlık satış geliri ile Haiti, Kosova, Monaco, Nijer, Tacikistan, Ruanda, Moldova ve daha birçok ülkeyi geride bırakıyor.

Şirketlerin çalışanlarının sayısı ülkelerin nüfusları ile yarışıyor. ABD’nin en büyük 25 şirketinin değeri, ülkelerin gayri safi milli hasılaları ile başabaş gidiyor.

MİLLİYET