24 Kasım 2011 Perşembe

Irak'ta Bektaşilik (Türkmenler - Şebekler - Kakailer)

ORSAM Rapor No 87

Irak’taki temelleri yaklaşık 700 yılı bulan Bektaşi geleneğinin ilk örneklerine burada rastlamak mümkündür. Bu açıdan Kakailik önemli bir örnek teşkil etmektedir. Zira Kakailiğin önderi Sultan İshak’ın, Bektaşiliğin kurucusu olan Hacı Bektaş Veli’den önce yaşadığı bilinmektedir.

Irak’taki Bektaşiliğin yıllar geçtikçe gerek Irak ve İran’daki rejimlerin politikaları gerekse hakim dini inanışların etkinliği neticesinde köreldiği ve yok olmaya yüz tuttuğu bilinmektedir.

Osmanlı Devleti’nin yıkılmasının ardından Türkiye ve Irak’ın kurulmasıyla Anadolu ve Mezopotamya topraklarının birbirinden kopması nedeniyle, 1920’lerden sonra Irak Bektaşiliğinin körelmeye başladığı söylenebilir.

2003’e kadar Irak’ta kendini ifade edemeyen Bektaşiler, ABD’nin Irak’ı işgalinin ardından, kimlik baskısının azalması nedeniyle, yeniden yapılanmaya gayret etmektedir.

Irak’taki etnik ve mezhebi kamplaşma da Irak Bektaşiliği açısından sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Iraklı Bektaşilerin etnik çeşitliliğinin yanı sıra, Bektaşilerin yaşadığı Musul, Kerkük, Diyala gibi bölgelerde idari ve siyasi çekişmenin yaşanması da olumsuz yönde etkilenmelerine ve baskı altında kalmalarına sebep oluşturmaktadır.

Türkiye’nin Irak’taki tüm topluluklarla olduğu gibi, Iraklı Bektaşilerle de irtibatını güçlendirmesi hem Irak’ın gelişmesine ve demokrasisine katkı yapacağı gibi hem de Türkiye’nin uluslararası politikada ve bölge politikasında elini güçlendireceği düşünülmektedir.

İÇİNDEKİLER

Takdim

Özet

Irak’ta Bektaşiliğin Tarihi

Irak’ta Bektaşiliğin Mevcut Durumu

Bektaşi Türkmenler

Irak’ta Unutulmuş İki Halk Bektaşi Şebekler ve Kakailer

Bektaşi Şebekler

Bektaşi Kakiler

Sonuç ve Değerlendirme

Ekler:
Iraklı Bektaşilerle Yapılan Söyleşiler

Metnin Tamamı    

(Kaynak: ORSAM, 24 Kasım 2011)

Hiç yorum yok: